Üniversitelerde son yıllarda yaygınlaşan topluma yarar ve gönüllülük çalışmaları dersi, öğrencilerin toplumsal sorumluluk bilinci geliştirmesini, yaşadığı çevreye duyarlı bireyler olmasını ve gönüllülük kültürünü tanımasını amaçlayan önemli bir uygulama dersidir. Yalnızca teorik bir öğrenme süreci değildir; öğrenci, toplumla birebir etkileşime girerek hem sosyal katkıda bulunur hem de kişisel becerilerini geliştirme fırsatı elde eder. Bu nedenle topluma yarar ve gönüllülük çalışmaları dersi, üniversite yaşamını yalnızca akademik bilgi ile sınırlı tutmayan, yaşam deneyimi sağlayan değerli bir öğrenme alanıdır.
Bu ders kapsamında öğrenciler; sosyal, kültürel, çevresel ve insani alanlarda çeşitli projeler tasarlayıp uygulayabilirler. Aşağıda bu ders kapsamında yapılabilecek örnek faaliyetler ayrıntılı şekilde açıklanmıştır:
1. Anaokullarında Gönüllü Etkinlikler
Küçük çocuklarla çalışmak, öğrenciler için hem keyifli hem öğretici bir süreçtir.
Bu ders kapsamında:
- Boyama, el işi, hikâye okuma ve oyun etkinlikleri yapılabilir.
- Çocuklara duyguları tanıma, paylaşma, sıraya girme, iş birliği yapma gibi sosyal beceriler kazandırmaya yönelik oyunlar uygulanabilir.
- Sınıf köşeleri düzenlenebilir, minik kitaplıklar oluşturulabilir.
Bu etkinlikler, erken çocukluk gelişimine katkı sağlarken gönüllünün iletişim ve empati becerisini güçlendirir.
2. Okullarda Temizlik ve Düzen Faaliyetleri
Öğrenciler:
- Mıntıka temizliği, okul bahçe bakımı yapabilir,
- Kütüphanelerde kitap dizimi ve etiketleme, yeni raf düzenleri hazırlayabilir,
- Koridor ve sınıf panoları için eğitici afiş tasarımları oluşturabilir.
Bu çalışmalar, hem fiziksel alanı güzelleştirir hem de öğrencilerde sahiplenme duygusu geliştirir.
3. Camii / İbadethane Temizliği
Toplumsal dayanışmayı güçlendiren bir başka etkinlik ise ibadethane destek faaliyetleridir.
- Halı silkeleme ve süpürme,
- Ayakkabılık ve raf temizliği,
- Abdesthane düzenlemesi,
- İbadethane çevresinde genel temizlik yapılabilir.
Bu çalışmalar, ortak yaşam alanlarına saygı ve sorumluluk bilinci kazandırır.
4. Sahil ve Parklarda Çöp Toplama – Çevre Farkındalığ
Doğaya duyarlılık, toplumsal gelişmişliğin en önemli göstergelerinden biridir.
Öğrenciler:
- Sahil, dere kenarı, piknik alanı gibi bölgelerde çöp toplama etkinlikleri düzenleyebilir,
- “Doğayı kirletme, geleceği kirletme” sloganıyla farkındalık panoları hazırlayabilir,
- Geri dönüşüm kutuları planlayıp kampüs içi bilgilendirme çalışmaları yapabilir.
Bu faaliyet, sürdürülebilir yaşam bilincini güçlendirir.
5. Yaşlı Bakım Evi / Huzurevi Ziyaretleri
Bazen bir insanın ihtiyacı sadece dinlenmek ve anlaşılmaktır.
Öğrenciler:
- Yaşlılarla sohbet edebilir, çay eşliğinde hatıralar paylaşabilir,
- Onlara kitap okuyabilir, müzik açabilir, birlikte fotoğraflar çekilebilir,
- “Hatıra günü” veya “müzik eşliğinde sohbet saati” gibi etkinlikler düzenleyebilir.
Bu temas, empatiyi ve kuşaklar arası bağı güçlendirir.
6. Eğitim ve Okul Destek Projeleri
Topluma yarar ve gönüllülük çalışmaları dersi kapsamında öğrenciler, özellikle dezavantajlı okullara yönelik gönüllü çalışmalar gerçekleştirebilirler. Bu çalışmalar şunları içerebilir:
- İlkokul ve ortaokullarda okuma saatleri ve soru çözüm grupları oluşturmak,
- Lise öğrencilerine sınav motivasyonu ve hedef belirleme seminerleri düzenlemek,
- Anaokullarında oyun temelli öğrenme etkinlikleri ile çocuk gelişimine katkı sağlamak,
- Kitap bağış kampanyası düzenleyerek okul içi mini kütüphaneler oluşturmak.
Bu tür faaliyetler hem öğrencilerin iletişim becerilerini geliştirir hem de öğrenmenin bir sosyal paylaşım süreci olduğuna dair önemli bir farkındalık kazandırır.
7. Yaşlı, Hasta ve Engelli Bireylere Yönelik Gönüllü Çalışmalar
Topluma yarar ve gönüllülük çalışmaları dersi, empati ve insani duyarlılığı geliştiren önemli bir fırsattır. Bu bağlamda:
- Huzurevlerinde sohbet, hatıra yazma, müzik dinleme ve oyun etkinlikleri düzenlemek,
- Hastanelerde refakat ihtiyacı olan bireylere yardımcı olmak,
- Engelli bireylerle duyarlılık ve destek projeleri yürütmek,
- Engelsiz kampüs ve engelsiz ulaşım farkındalık kampanyaları oluşturmak mümkündür.
Bu çalışmalar öğrencilerin toplumsal çeşitlilik ve kapsayıcılık bilinci kazanmasına ciddi katkı sağlar.
8. Çevre ve Doğa Koruma Faaliyetleri
Ders kapsamında sürdürülebilirlik temelli çevre projeleri de gerçekleştirilebilir:
- Ağaç dikimi ve fidan yetiştirme, okul ve şehir parklarını yeşillendirme,
- Sokak ve sahil temizliği gibi çevre farkındalık yürüyüşleri düzenlemek,
- Geri dönüşüm kutuları yerleştirerek atık ayrıştırma bilinci oluşturmak,
- Su tasarrufu, enerji verimliliği ve karbon ayak izini azaltma konusunda farkındalık çalışmaları yürütmek.
Bu tür etkinlikler, çevreye duyarlı ve sorumluluk sahibi birey olmanın temelini güçlendirir.
9. Sokak Hayvanları İçin Destek Çalışmaları
Topluma yarar ve gönüllülük çalışmaları dersi hayvanlarla ilgili sosyal sorumluluk projelerini de kapsar. Örneğin:
- Sokak hayvanları için kampüs çevresine mama ve su kapları yerleştirmek,
- Barınak ziyaretleri yapmak ve barınakların ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olmak,
- Hayvan hakları konusunda bilgilendirme afişleri ve sunumları hazırlamak,
- Veterinerlik fakülteleri ve belediye veteriner birimleri ile ortak projeler yürütmek.
Topluma Yarar ve Gönüllülük Çalışmaları Dersi: Hayata Dokunmak
Bu ders, puan toplamak için yapılan bir görev değildir. Topluma yarar ve gönüllülük çalışmaları dersi, insanın kendisini, çevresini ve sorumluluklarını yeniden görme dersidir. Bir çocuğun gülüşünde, bir yaşlının tebessümünde, bir sahilin temizliğinde, bir caminin düzeninde bırakılan “ufak izler” aslında kocaman dokunuşlardır.
Kısacası:
Bu ders, hayatı değiştirme dersi değil; hayata iyi dokunma dersidir.
İşte önemli olan da budur.





















