Temel Psikolojik Kavramlar Test 6 – PDR ÖABT

49

TEMEL PSİKOLOJİK KAVRAMLAR - 6

Temel Psikolojik Kavramlar - 6 Testi

Sosyal Uyum, Tutum, Sosyal Algı Ağırlıklı

1 / 15

Festinger'in Bilişsel Çelişki Kuramı'na göre, bireylerin çelişkili inanç ve davranışlarını dengelemek için kullandıkları stratejilerden biri değildir?

Davranışlarını değiştirerek çelişkiyi gidermek

Mevcut tutumlarını değiştirerek uyum sağlamak

Yeni bir biliş ekleyerek çelişkiyi azaltmak

Çelişkiyi görmezden gelerek yok saymak

İnançlarını mantıklı hale getirecek şekilde yeniden yorumlamak

2 / 15

Elif, yeni tanıştığı bir kişinin kaba olduğunu düşündüğünde, bu kişinin yaptığı her hareketi kaba davranış olarak algılamaktadır. Elif’in bu algısı hangi kavramla açıklanabilir?

Temel Atıf Hatası

İlk İzlenim

Kalıcı İzlenim

Halo Etkisi

Atıf Teorisi

3 / 15

Bir araştırmacı, öğrencilerin derse karşı tutumlarını ölçmek için sınıf içindeki davranışlarını gözlemlemeye karar vermiştir. Ancak, bu yöntemi kullanırken bazı sınırlamalarla karşılaşabilir. Aşağıdakilerden hangisi gözlem yönteminin bir sınırlığı değildir?

Gözlemcinin kendi önyargıları sonuçları etkileyebilir.

Katılımcılar gözlemlendiklerini fark ettiklerinde doğal davranışlarını değiştirebilirler.

Gözlem yöntemi, bireylerin içsel düşüncelerini ve duygularını doğrudan ölçmek için en iyi yöntemdir.

Uzun süreli gözlemler zaman alıcı ve maliyetli olabilir.

Gözlem yapılan ortamdan kaynaklanan faktörler, gözlemlenen davranışları etkileyebilir.

4 / 15

Bir öğrenci sınavdan düşük not aldığında, öğretmeni onun tembel ve ders çalışmayan biri olduğunu düşünür. Ancak aynı durum öğretmenin favori öğrencisi için yaşandığında, sınavın zor olduğu ve öğrencinin şanssız olduğu sonucuna varır. Bu durum hangi algı hatasına örnektir?

İlk İzlenim

Kalıcı İzlenim

Halo Etkisi

Temel Atıf Hatası

Kendine Hizmet Eden Yanlılık

5 / 15

Gökhan, iş yerinde terfi aldığında bunu zekasına ve çalışkanlığına bağlarken, iş arkadaşları onun şanslı olduğu için terfi aldığını düşünmektedir. Bu durum hangi algı hatasıyla açıklanabilir?

Halo Etkisi

Kendine Hizmet Eden Yanlılık

Kalıcı İzlenim

Temel Atıf Hatası

İlk İzlenim

6 / 15

Bir kişinin belirli bir konuda tutum geliştirmesi, onun kişisel ihtiyaçlarını karşılama amacına hizmet edebilir. Örneğin, Ali çevre dostu ürünler kullanmaya karşı olumlu bir tutuma sahiptir çünkü doğayı koruma isteği onun kimliğiyle örtüşmektedir. Bu örnek, hangi teori ile açıklanabilir?

Bilişsel Çelişki Kuramı (Festinger)

Sosyal Kimlik Kuramı

Tutumların İşlevsel Kuramı (Katz)

Öz-Yeterlilik Kuramı

Benlik Algısı Kuramı

7 / 15

Bir çocuk, çevresindeki yetişkinleri gözlemleyerek onların belirli durumlar karşısındaki tutumlarını öğrenir ve benzer şekilde tepki vermeye başlar. Örneğin, ailesi sağlıklı beslenmeye önem veriyorsa, çocuk da sağlıklı beslenme alışkanlığı geliştirir. Bu durum hangi teori ile açıklanabilir?

Sosyal Öğrenme Kuramı

Bilişsel Çelişki Kuramı

Atıf Teorisi

Öz-Yeterlilik Kuramı

Tutumların İşlevsel Kuramı

8 / 15

Bir öğretmen, öğrencilerine çevre temizliği hakkında bir sunum yaptıktan sonra öğrencilerin çevreyi koruma konusunda daha duyarlı hale geldiğini gözlemlemiştir. Bu öğrenciler artık çevreyi kirletenlere tepki göstermekte, çöpleri yere atmamaya özen göstermekte ve geri dönüşüme daha fazla önem vermektedir. Bu durum, bireyin belirli bir nesne, kişi, olay veya durum karşısındaki duygu, düşünce ve davranış eğilimini ifade eden hangi kavramla açıklanır?

Tutum

Sosyal Algı

Bilişsel Çelişki

Motivasyon

Algıda Seçicilik

9 / 15

Ayşe, kendi başarılarını zekasına ve çalışkanlığına bağlarken, başarısız olduğu durumları sınavın zorluğuna veya öğretmenin adil olmamasına bağlamaktadır. Bu düşünme biçimi hangi hata kavramı ile açıklanabilir?

Atıf Teorisi

Kendine Hizmet Eden Yanlılık

Temel Atıf Hatası

Halo Etkisi

İlk İzlenim

10 / 15

Bir öğretmen, derslerinde başarılı olan öğrencisinin aynı zamanda iyi bir lider ve sosyal biri olduğunu düşünmektedir. Ancak bu öğrencinin grup çalışmalarında liderlik özelliği olmadığı halde, öğretmen onun liderlik yapabileceğini varsaymaktadır. Bu durum hangi algı hatasına örnektir?
A) İlk İzlenim
B) Temel Atıf Hatası
C) Kalıcı İzlenim
D) Halo Etkisi
E) Kendine Hizmet Eden Yanlılık

İlk İzlenim

Temel Atıf Hatası

Kalıcı İzlenim

Halo Etkisi

Kendine Hizmet Eden Yanlılık

11 / 15

Mehmet, sağlıklı beslenmenin önemli olduğunu düşünmektedir ve sağlıklı yiyecekler hakkında bilgi sahibidir. Ancak, sağlıksız yiyecekler tüketmeye devam etmektedir. Mehmet’in sahip olduğu bilgi hangi tutum bileşeni ile ilgilidir?

Bilişsel Bileşen

Duygusal Bileşen

Davranışsal Bileşen

Motivasyonel Bileşen

Sosyal Bileşen

12 / 15

Murat, sigara içmenin zararlı olduğuna inandığı halde sigara içmeye devam etmektedir. Bu durum ona psikolojik bir rahatsızlık hissi vermektedir. Bu rahatsızlığı azaltmak için ya sigarayı bırakması ya da sigara içmenin zararlarını küçümseyerek bu düşüncesini değiştirmesi gerekir. Bu durum hangi teoriyle açıklanabilir?

Öğrenme Kuramı

Bilişsel Çelişki Kuramı (Festinger)

Tutumların İşlevsel Kuramı (Katz)

Sosyal Kimlik Kuramı

Benlik Algısı Kuramı

13 / 15

Cem, sigaranın zararlarını bildiği ve sigaraya karşı olumsuz duygular beslediği halde, sigara içmeye devam etmektedir. Bu durum, tutumun hangi bileşeniyle ilgili bir çelişki yaşadığını gösterir?

Bilişsel Bileşen

Duygusal Bileşen

Davranışsal Bileşen

Motivasyonel Bileşen

Sosyal Bileşen

14 / 15

Murat, trafiğin sıkışık olduğu bir gün bir sürücünün kırmızı ışıkta geçtiğini görünce, bu kişinin çok dikkatsiz ve saygısız biri olduğunu düşünmüştür. Ancak kendisi aynı durumda kırmızı ışıkta geçmek zorunda kaldığında, bunu acil bir işinin olmasına bağlamıştır. Murat’ın bu düşünce tarzı hangi kavramla açıklanabilir?

Halo Etkisi

Kendine Hizmet Eden Yanlılık

Kalıcı İzlenim

İlk İzlenim

Temel Atıf Hatası

15 / 15

Bir araştırmacı, katılımcılara "Sosyal medyanın bireysel ilişkileri olumsuz etkilediğini düşünüyorum" ifadesine katılma düzeylerini belirlemeleri için "Kesinlikle Katılıyorum" ile "Kesinlikle Katılmıyorum" arasında değişen beş seçenekli bir ölçek sunmuştur. Bu yöntem hangi tutum ölçme tekniğine örnektir?

Gözlem Yöntemi

Semantik Diferansiyel Ölçeği

Likert Ölçeği

Derinlemesine Mülakat

Proje Yöntemi

Skorunuz

Ortalama puan 57%

0%

Testi yeniden başlat

Ünitenin Diğer Testleri

Temel Psikolojik Kavramlar Test 1

Temel Psikolojik Kavramlar Test 2

Temel Psikolojik Kavramlar Test 3

Temel Psikolojik Kavramlar Test 4

Temel Psikolojik Kavramlar Test 5

Temel Psikolojik Kavramlar Test 7

PDR ÖABT online deneme sınavı ve diğer ünitelerden testleri buradan çözebilirsiniz.

Temel Psikolojik Kavramlar Ünitesi – PDR ÖABT

PDR ÖABT’ nin önemli konularından biri olan Temel Psikolojik Kavramlar, psikoloji biliminin temel yapı taşlarını içerir. Bu ünite, psikolojiye giriş niteliğindedir ve diğer psikoloji alt alanlarını anlamak için sağlam bir temel oluşturur.

Sınav İçeriği ve Dağılımı

📌 Temel Psikolojik Kavramlar (%16) – 8 Soru
Bu bölümde psikolojinin temel kavramlarına dair sorular yer alır.

Ünite İçeriği:

Psikolojinin Tanımı ve Alt Alanları: Psikolojinin bilimsel yönü, tarihsel gelişimi ve alt dalları (deneysel psikoloji, bilişsel psikoloji, gelişim psikolojisi, klinik psikoloji vb.).

Davranış ve Zihinsel Süreçler: Duyum, algı, motivasyon, öğrenme, bellek, düşünme ve karar verme süreçleri.

Öğrenme Kuramları: Davranışçı, bilişsel ve sosyal öğrenme kuramları ile öğrenme süreçlerine etkileri.

Duygular ve Motivasyon: Temel duygu teorileri, motivasyon kaynakları ve insan davranışlarını yönlendiren etkenler.

Kişilik ve Bireysel Farklılıklar: Kişilik kuramları, bireysel farklılıkları açıklayan yaklaşımlar ve kişilik değerlendirme yöntemleri.

Fizyolojik Psikoloji: Sinir sistemi ve beyin yapılarının davranış üzerindeki etkileri, duyu organlarının işleyişi, biyolojik temelli psikolojik süreçler.

Sosyal Psikoloji: Bireyin toplumsal ortamda nasıl davrandığını inceleyen kuramlar, tutumlar, önyargılar, gruplar arası ilişkiler ve sosyal etkileşim süreçleri.

Psikolojik Sağlık ve Bozukluklar: Ruh sağlığını koruma, psikolojik bozuklukların temel özellikleri ve terapi yaklaşımları.

Fizyolojik Psikoloji, PDR ÖABT’de Temel Psikoloji başlığı altında yer alan önemli konulardan biri. Bu alan, beynin ve sinir sisteminin davranışlar üzerindeki etkisini inceler.

1. Sosyal Uyum

Sosyal uyum, bireylerin içinde bulundukları grup ya da toplumun normlarına ve beklentilerine uygun hareket etme sürecidir. Birey, gruba ait hissetmek veya dışlanmamak için çevresine uyum sağlar.

Sosyal Uyum Türleri:

• Bilgilendirici Sosyal Etki: Birey, başkalarının bilgisine güvenerek uyum sağlar (örneğin, bir sınavda doğru cevap hakkında kararsız kalan öğrencinin diğerlerinin cevabına güvenmesi).
• Normatif Sosyal Etki: Birey, kabul görmek veya dışlanmamak için gruba uyum gösterir (örneğin, bir arkadaş grubuna kabul edilmek için onların tercih ettiği müziği dinlemek).
• İtaat: Otorite figürlerinin emirlerine uyma (örneğin, bir polis memurunun yönlendirmesiyle trafiğe yön vermek).

Örnek: Asch’in deneyinde, bireylerin açıkça yanlış olan bir yanıtı, grubun verdiği yanıta uymak için seçtikleri gözlemlenmiştir.

2. Tutum

Tutum, bireyin bir kişi, nesne, fikir veya durum karşısındaki olumlu veya olumsuz değerlendirmesidir. Tutumlar bilişsel (düşünceler), duygusal (hisler) ve davranışsal (hareketler) olmak üzere üç bileşenden oluşur.

Tutum Türleri:

• Bilişsel Tutumlar: Bilgi ve inançlara dayanır (örneğin, sağlıklı beslenmenin faydalarını bilen birinin sebze tüketmeyi tercih etmesi).
• Duygusal Tutumlar: Duygulara dayanır (örneğin, bir şarkıyı sevdiği için o sanatçının tüm albümlerini beğenmek).
• Davranışsal Tutumlar: Hareketlerle ifade edilir (örneğin, çevreyi korumaya inanıp geri dönüşüm yapmak).

Tutumların Değişimi:

• İkna: İnsanların düşüncelerini değiştirmek için yapılan bilinçli çabalar (örneğin, reklamlarda ünlülerin kullanılması).
• Bilişsel Çelişki (Festinger): Bireyin inançları ve davranışları çeliştiğinde yaşanan rahatsızlık (örneğin, sigaranın zararlarını bilmesine rağmen içmeye devam eden birinin bunu rasyonalize etmesi).

3. Sosyal Algı

Sosyal algı, bireylerin diğer insanları nasıl algıladığını, değerlendirdiğini ve anlamlandırdığını açıklar. Başkaları hakkında edindiğimiz ilk izlenimler, yüz ifadeleri ve beden dili gibi faktörler sosyal algıyı etkiler.

Sosyal Algıyı Etkileyen Faktörler:

Kalıpyargılar (Stereotipler): Belirli gruplara yönelik genellemelerdir (örneğin, “mühendisler soğuk insanlardır” gibi).

İlk İzlenim: İnsanlar, diğerleri hakkında ilk birkaç saniyede güçlü yargılar oluşturur.

Atıf Süreci: Bireylerin, başkalarının davranışlarının nedenlerini açıklama biçimidir.

İçsel Atıf: Kişiliğe dayandırma (örneğin, birinin sınavdan düşük almasını “çalışkan olmaması” ile açıklamak).

Dışsal Atıf: Durumsal faktörlere bağlama (örneğin, düşük notu “sınavın zor olması” ile açıklamak).

PDR ÖABT Sınav Bilgilendirmesi – Temel Kavramlar PDR

Soru Sayısı: 50
Sınav Süresi: 75 dakika
Puanlama: 100 tam puan üzerinden değerlendirilir.
Soru Türü: 5 şıklı çoktan seçmeli sorular
Önemi: Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı okullarda rehber öğretmen (psikolojik danışman) olarak atanmak isteyen adaylar için kritik bir sınavdır.

Daha önce 50 soru olan PDR ÖABT, 2019 yılında 75 soruya çıkarılmış, ancak 2024 itibarıyla tekrar 50 soruya düşürülmüştür. Bu değişiklikle birlikte konulara daha odaklı ve seçici sorular gelmesi beklenmektedir.

📌 PDR ÖABT Soru Dağılımı

• Temel Psikolojik Kavramlar (%16) – 8 soru
• Psikolojik Danışma: Kuram, İlke ve Teknikler (%20) – 10 soru
• Davranış ve Uyum Problemleri (%12) – 6 soru
• Bireyi Tanıma Teknikleri (%14) – 7 soru
• Bireyle ve Grupla Psikolojik Danışma (%14) – 7 soru
• Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı (%12) – 6 soru
• Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Araştırma ve Program Geliştirme (%8) – 4 soru
• Meslek Etiği ve Yasal Konular (%4) – 2 soru

📌 PDR ÖABT’ye Hazırlanırken Nelere Dikkat Edilmeli? – Temel Kavramlar PDR

MEB’in ÖABT Konu Dağılımına Uygun Çalışma: 50 soruluk yeni sisteme göre konuların önem sıralamasına dikkat edilmeli.
Önceki Yılların Çıkmış Sorularını Çözme: 2013-2024 yılları arasındaki sorular analiz edilerek sık çıkan konular belirlenmeli.
Konu Tekrarı ve Not Tutma: Temel psikolojik kavramlar gibi ezber gerektiren konular için kısa notlar alınmalı.
Deneme Sınavları Çözme: Zaman yönetimi için deneme sınavları yapılarak eksikler belirlenmeli.
Güncel Kaynaklardan Çalışma: 2025 sınavı için güncellenmiş PDR ÖABT kaynaklarından çalışılmalı.