Öğrencilerin Rehberlik Servisinden Beklentileri Nelerdir?

Merhaba değerli meslektaşlarım,

Okullarda rehberlik servisleri öğrenciler için yalnızca akademik değil, aynı zamanda sosyal, duygusal ve kişisel gelişim anlamında da kritik bir rol üstlenmektedir. Ancak şu soruyu kendimize sık sık sormamız gerekir: “Öğrencilerin Rehberlik Servisinden Beklentileri Nelerdir?” Bu sorunun cevabı, rehberlik hizmetlerimizin niteliğini ve verimliliğini doğrudan etkilemektedir.

Öğrencilerle birebir görüşmelerde ya da yapılan ihtiyaç analizlerinde, beklentilerin çok yönlü olduğu net bir şekilde görülmektedir. Yani, rehberlik servisinden sadece “ders çalışma programı” değil, aynı zamanda hayatlarının her alanına dokunan destekler beklemektedirler (Kuzgun, 2014).

Öğrencilerin rehberlik servisinden beklentileri, bulundukları yaş ve eğitim kademesine göre farklılık gösterebilmektedir. Örneğin, okul öncesi dönemindeki bir öğrenci için temel beklenti; oyun temelli etkinlikler, sosyal becerilerin desteklenmesi ve güven duygusunun kazandırılmasıdır. Buna karşılık lise düzeyinde bir öğrenci, sınav kaygısıyla baş etme, meslek seçimi ve gelecek planlaması gibi daha karmaşık ve ileri düzey ihtiyaçlarla rehberlik servisine başvurmaktadır. Aynı kademedeki öğrenciler arasında dahi belirgin farklar vardır. Örneğin, ortaokul 5. sınıf öğrencisi için “okula uyum” ve arkadaş ilişkileri ön plandayken, 8. sınıf öğrencisi daha çok lise sınavına hazırlık, hedef belirleme ve akademik yönlendirme gibi konularda destek beklemektedir. Dolayısıyla rehberlik hizmetleri her öğrenci için biricik bir süreçtir; dinamik, değişken ve sürekli güncellenmesi gereken bir yapıya sahiptir. Bu nedenle okullarda rehberlik hizmetlerinin kesintisiz şekilde devam etmesi, etkili ve işlevsel bir destek sunulabilmesi açısından büyük önem taşır.

Akademik Destek Beklentileri

Özellikle sınav dönemlerinde öğrenciler, rehberlik servisinden akademik rehberlik talep etmektedir. Bu beklentiler arasında:

• Etkili ders çalışma yöntemleri,
• Zaman yönetimi becerileri,
• Sınav kaygısıyla başa çıkma yolları,
• Motivasyonu artırıcı öneriler yer almaktadır.

Araştırmalara göre (Yeşilyaprak, 2012), akademik alanda doğru yönlendirme alan öğrencilerin başarıları anlamlı şekilde artmaktadır.

Psikolojik ve Duygusal Destek

Ergenlik dönemi öğrenciler için duygusal olarak iniş çıkışların en yoğun yaşandığı zaman dilimidir. Bu dönemde öğrenciler, rehberlik servisinden “dinlenmeyi” ve “anlaşılmayı” en büyük beklenti olarak dile getirmektedir (Çam & Tümkaya, 2007). Aile içi sorunlar, akran zorbalığı, özgüven eksikliği, kimlik gelişimi ve arkadaş ilişkilerinde yaşanan çatışmalar, psikolojik danışmanın ilgi alanına giren temel konular arasındadır.

Birçok öğrenci, rehberlik servisinde güven ortamı bulduğunda okuluna ve derslerine daha bağlı hale gelmektedir. Bu da bizlere duygusal destek boyutunun ne kadar hayati olduğunu göstermektedir.

Kariyer Rehberliği

Öğrencilerin gelecekle ilgili en önemli sorularından biri “Hangi mesleği seçmeliyim?” sorusudur. Bu noktada kariyer rehberliği devreye girmektedir. Öğrenciler;

• İlgi ve yeteneklerine uygun alanlara yönlendirilmek,
• Üniversite ve meslek seçiminde bilinçli karar vermek,
• Gelecekteki iş olanakları hakkında bilgi almak,

için rehberlik servisinden beklenti içerisindedir. Kepçeoğlu (1999), kariyer danışmanlığının erken dönemlerden başlaması gerektiğini vurgulamaktadır. Bu nedenle ortaokuldan itibaren mesleki yönlendirmelere yer verilmesi büyük önem taşır.

Sosyal ve Kişisel Gelişim Beklentileri

Sosyal ilişkilerde güçlük yaşayan öğrenciler için grup çalışmaları, drama etkinlikleri, sosyal sorumluluk projeleri ve iletişim becerilerini geliştiren atölyeler oldukça faydalıdır. CASEL’in (2015) raporuna göre, sosyal-duygusal öğrenme süreçleri desteklenen öğrenciler hem akademik hem de sosyal hayatta daha başarılı olmaktadır.

Öğrencilerin Beklentileri Tablosu

Aşağıda öğrencilerin rehberlik servisinden en çok beklediği başlıkları özetleyen bir tabloyu görebilirsiniz:

Tüm bu bilgiler bize şunu göstermektedir: Öğrencilerin Rehberlik Servisinden Beklentileri Nelerdir? sorusunun tek bir yanıtı yoktur. Öğrenciler hem akademik hem duygusal hem de sosyal yönden destek aramaktadır.

Rehber öğretmenler olarak bizlere düşen görev, öğrencilerin bu çok yönlü ihtiyaçlarını fark etmek ve onlara bireysel farklılıklarını göz önünde bulundurarak hizmet sunmaktır (Doğan, 2011). Unutmamak gerekir ki, öğrenciye değer veren ve onu merkeze alan bir rehberlik anlayışı, eğitim kurumunun başarısını da yükseltecektir.

Kaynakça

• Çam, S., & Tümkaya, S. (2007). Öğrencilerin rehberlik servisinden beklentileri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 32(144), 13-25.
• CASEL (2015). Social and Emotional Learning Framework. Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning.
• Doğan, S. (2011). Rehberlik hizmetlerinin etkililiği üzerine bir inceleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 25-40.
• Kepçeoğlu, M. (1999). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Alkım Yayınevi.
• Kuzgun, Y. (2014). Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yeşilyaprak, B. (2012). Eğitimde Rehberlik Hizmetleri. Ankara: Pegem Akademi.

Öğretmenlerin Rehberlik Servisinden Beklentileri Nelerdir? başlıklı yazımızı buradan okuyabilirsiniz.