3

DAVRANIŞ VE UYUM PROBLEMLERİ - 2

Davranış ve Uyum Problemleri - 2 Testi

Kaygı Bozuklukları ve  Saplantı ve Zorlantı Bozukluğu Soruları

 

1 / 10

Ahmet, üniversite sınavına hazırlanan bir öğrencidir. Son 7 aydır günlük yaşamının pek çok alanına dair (sınav, ailesinin sağlığı, geleceği) sürekli kaygı duymaktadır. Arkadaşlarıyla vakit geçirirken bile zihni bu endişelerden kurtulamamakta, çoğu zaman kaslarının gergin olduğunu hissetmekte, uykuya dalmakta zorlanmakta ve ders çalışırken dikkatini toplayamamaktadır. Ahmet, bu durumun kendisini yorduğunu ve artık normal işlevselliğini bozduğunu ifade etmektedir.

Bu durum, DSM-5’e göre aşağıdaki bozukluklardan hangisine en çok karşılık gelir?

Panik Bozukluk

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Sosyal Kaygı Bozukluğu

Özgül Fobi

Agorafobi

2 / 10

Lise son sınıf öğrencisi Mehmet, sınıf içinde öğretmen soru sorduğunda konuşmaktan kaçınmakta, arkadaşlarının önünde hata yapma korkusu yaşamaktadır. Sunum yapacağı günlerde mide ağrısı, terleme ve yüz kızarması gibi belirtiler göstermektedir. Bu durum akademik başarısını olumsuz yönde etkilemektedir.

Mehmet’in yaşadığı durum en çok hangi bozukluk ile açıklanabilir?

Özgül Fobi

Panik Bozukluk

Obsesif-Kompulsif Bozukluk

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Sosyal Anksiyete Bozukluğu

3 / 10

Bir öğrenci, sınavlara hazırlanırken yoğun bir kaygı yaşamaktadır. Kaygısı o kadar şiddetlidir ki ders çalışırken mide bulantısı, kalp çarpıntısı ve nefes darlığı gibi bedensel belirtiler hissetmektedir. Sınav zamanı yaklaştıkça bu belirtiler artmakta ve öğrenci sınav anında bildiklerini hatırlamakta zorlanmaktadır. Ancak sınav sonrası bu belirtiler kaybolmaktadır.

Bu öğrencinin yaşadığı durum aşağıdaki kaygı bozukluklarından hangisi ile en iyi açıklanır?

Yaygın kaygı bozukluğu

Panik bozukluk

Sosyal kaygı bozukluğu

Özgül fobi

Durumsal Kaygı bozukluğu

4 / 10

Bir lise öğrencisi, sınıfta ders anlatımı sırasında aniden kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve boğulacakmış gibi hissettiğini söylemiştir. Bu belirtilerin birkaç dakika içinde zirveye ulaştığını ve kendini kontrolünü kaybetmekten korktuğunu belirtmiştir. Öğrenci, benzer bir durumun tekrar yaşanmasından endişe ettiği için artık sınıfta söz almaktan kaçınmaktadır.

Bu öğrencide görülen temel problem aşağıdakilerden hangisidir?

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Panik Bozukluk

Sosyal Fobi

Obsesif-Kompulsif Bozukluk

Özgül Fobi

5 / 10

Bir psikolojik danışman, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) tanısı almış bir danışan ile görüşmektedir. Danışan, ellerinin sürekli kirli olduğunu düşündüğünü (obsesyon) ve bu düşünce nedeniyle günde en az 50 kez ellerini yıkadığını (kompulsiyon) ifade etmektedir. DSM-5’e göre, danışanın bu tanıyı alabilmesi için aşağıdaki belirtilerden hangisinin kesinlikle bulunması gerekmektedir?

Obsesyonların ve kompulsiyonların günde en az 2 saat sürmesi veya kişinin işlevselliğini belirgin şekilde bozması

Danışanın obsesyonlarının mantıksız olduğunun farkında olması

Kompulsiyonların yalnızca kaygıyı hafifletmek için yapılmaması ve zevk vermesi

Obsesyon ve kompulsiyonların yalnızca travmatik bir olay sonrası ortaya çıkmış olması

Danışanın obsesyonlarını ve kompulsiyonlarını dışsal bir güç tarafından dayatıldığını düşünmesi

6 / 10

Bir psikolojik danışman, 30 yaşındaki bir danışanın uzun süredir insanlara karşı derin bir güvensizlik duyduğunu, sürekli olarak başkalarının kendisini kandırmaya veya zarar vermeye çalıştığını düşündüğünü gözlemlemektedir. Danışan, arkadaşlarının söylediklerine aşırı şüpheyle yaklaşmakta ve en ufak eleştiriyi bile kişisel bir saldırı olarak algılamaktadır. Ayrıca, eşinin sadakatinden sürekli şüphelenmekte ve herhangi bir kanıt olmadan onu gizlice test etmeye çalışmaktadır.

Bu danışanın en olası tanısı aşağıdakilerden hangisidir?

Şizotipal Kişilik Bozukluğu

Narsistik Kişilik Bozukluğu

Borderline (Sınır) Kişilik Bozukluğu

Antisosyal Kişilik Bozukluğu

Paranoid Kişilik Bozukluğu

7 / 10

Bir rehber öğretmen, sınıf öğretmeninden derste sürekli yerinde duramayan, dikkatini uzun süre odaklayamayan ve arkadaşlarının sözünü kesen bir öğrenci hakkında geri bildirim almıştır. Öğretmenin aktardığına göre, öğrenci ödevlerini genellikle tamamlamamakta ve yönergeleri takip etmekte zorlanmaktadır. Ancak, öğrenci spor ve hareket gerektiren etkinliklerde oldukça başarılıdır.

Bu durumda, rehber öğretmenin ilk olarak yapması gereken en uygun müdahale aşağıdakilerden hangisidir?

Öğrenciyi hemen özel eğitim kurumuna yönlendirmek

Aileyle görüşerek öğrencinin tıbbi değerlendirme sürecine yönlendirilmesini sağlamak

Öğrenciye ceza verilmesi için öğretmeni bilgilendirmek

Öğrencinin hiperaktif olduğu fikrini kesinleştirerek ona uygun bir eğitim planı hazırlamak

Öğrenciye bireysel rehberlik yaparak kendi kendini kontrol etme becerilerini geliştirmesini sağlamak

8 / 10

Aşağıdakilerden hangisi Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) tanı kriterlerinden biri değildir?

Travmatik olayın istemsiz şekilde yeniden yaşanması

Travma ile ilgili uyaranlardan kaçınma

Aşırı uyarılma ve irkilme tepkileri

Belirtilerin en az 1 hafta sürmesi

Duygusal küntleşme ve gelecekle ilgili umutsuzluk hissi

9 / 10

Merve, gün içinde sık sık elini yıkamak zorunda hissetmektedir. Çünkü kirlenme ve mikrop bulaşma düşüncesi zihninden çıkmamaktadır. Bu düşünceler nedeniyle büyük kaygı yaşamakta, rahatlamak için defalarca ellerini yıkamaktadır. Ancak bir süre sonra bu davranışı tekrarlamak zorunda kalmakta ve bu durum ders çalışma süresini ciddi biçimde kısıtlamaktadır.

Bu örnekte obsesyon ve kompulsiyon doğru eşleştirilirse, aşağıdakilerden hangisi ortaya çıkar?

Obsesyon: Mikrop bulaşacağı düşüncesi – Kompulsiyon: Ellerini yıkamak

Obsesyon: Ellerini yıkamak – Kompulsiyon: Mikrop bulaşacağı düşüncesi

Obsesyon: Dikkatini toplayamamak – Kompulsiyon: Derse odaklanmak

Obsesyon: Kalabalıktan kaçınmak – Kompulsiyon: Evde yalnız kalmak

Obsesyon: Nefes darlığı – Kompulsiyon: Derin nefes alma

10 / 10

Psikolojik danışman, 19 yaşındaki bir danışanın aniden gelişen bacaklarını hareket ettirememe şikâyetiyle başvurduğunu gözlemlemektedir. Danışan, tıbbi muayenelerde hiçbir nörolojik veya fiziksel neden bulunamadığını ancak bacaklarını oynatamadığını belirtmektedir. Ayrıca, son dönemde ailesiyle ciddi çatışmalar yaşadığını ve duygusal olarak büyük bir baskı hissettiğini ifade etmektedir.

Bu danışanın yaşadığı durum aşağıdaki bozukluklardan hangisi ile en iyi açıklanır?

Somatik Belirti Bozukluğu

Konversiyon Bozukluğu

Hastalık Kaygısı Bozukluğu

Yapay Bozukluk

Psikojenik Ağrı Bozukluğu

Skorunuz

Ortalama puan 56%

0%

Testi yeniden başlat

Ünitenin Diğer Testleri

Davranış ve Uyum Problemleri Test 1

Davranış ve Uyum Problemleri Test 3

Davranış ve Uyum Problemleri Test 4

Davranış ve Uyum Problemleri Test 5

Davranış ve Uyum Problemleri Test 6

Davranış ve Uyum Problemleri Test 7

PDR ÖABT online deneme sınavı ve diğer ünitelerden testleri buradan çözebilirsiniz.

Davranış ve Uyum Problemleri – PDR ÖABT

PDR ÖABT’nin önemli ünitelerinden biri olan Davranış ve Uyum Problemleri, öğrencilerin hem mesleki bilgi birikimini hem de alandaki uygulama becerisini ölçen kapsamlı bir alandır. Bu ünitede, psikolojik danışmanların okul ortamında sıkça karşılaşabileceği psikopatolojik durumlar, davranış bozuklukları ve uyum güçlükleri ele alınmaktadır.

Kaygı Bozuklukları ve Saplantı-Zorlantı Bozukluğu – PDR ÖABT

Kaygı Bozuklukları

Kaygı bozuklukları, bireyin günlük yaşamını, sosyal ilişkilerini ve işlevselliğini olumsuz yönde etkileyen sürekli ve yoğun kaygı, korku ve endişe durumlarını kapsar. DSM-5’te kaygı bozuklukları altında sınıflanan temel alt türler şunlardır:

• Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB): Kişinin en az 6 ay boyunca, yaşamın çeşitli alanlarına dair aşırı ve kontrol edilemeyen kaygı duyması. Fiziksel belirtiler arasında kas gerginliği, uyku problemleri ve dikkat dağınıklığı vardır.
• Panik Bozukluk: Ani, tekrarlayıcı panik ataklar ve bu atakların tekrar etmesine yönelik yoğun kaygı. Çarpıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Sosyal Anksiyete Bozukluğu (Sosyal Fobi): Başkaları tarafından olumsuz değerlendirilme korkusu nedeniyle sosyal ortamlardan kaçınma.
• Özgül Fobiler: Belirli nesne ya da durumlardan (ör. yükseklik, uçak, hayvan) aşırı korku ve kaçınma davranışları.
• Agorafobi: Kaçmanın zor olduğu ortamlarda bulunmaktan yoğun korku ve bu durumlardan kaçınma eğilimi.

📌 DSM-5’e göre tanı kriterleri, belirtilerin en az 6 ay süreyle devam etmesi, işlevselliği bozması ve başka bir tıbbi durumla açıklanamaması gereklidir.

Kaygı Bozukluklarının PDR ÖABT Açısından Önemi

Okul ortamında rehber öğretmenler, özellikle çocuk ve ergenlerde sosyal kaygı bozukluğu, sınav kaygısı ve özgül fobiler ile sıkça karşılaşmaktadır. Öğrencilerin akademik başarısını doğrudan etkileyebilen bu durumlarda, psikoeğitim programları, gevşeme teknikleri ve gerektiğinde uzman yönlendirmesi önemli bir rol oynamaktadır.

Saplantı ve Zorlantı (Obsesif-Kompulsif) Bozukluğu

Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin zihninde istemsizce beliren, rahatsız edici düşünceler (obsesyonlar) ve bu düşüncelerin yarattığı kaygıyı azaltmak için yapılan yineleyici davranışlar veya zihinsel eylemlerle (kompulsiyonlar) karakterizedir.

DSM-5 Tanı Kriterleri

• Tekrarlayan obsesyonlar ve/veya kompulsiyonların varlığı.
• Obsesyonların gerçek dışı veya aşırı olduğunun kişi tarafından fark edilmesine rağmen kontrol edilememesi.
• Kompulsiyonların zaman alıcı olması (günde 1 saatten fazla sürmesi) veya işlevselliği belirgin ölçüde bozması.
• Belirtilerin başka bir ruhsal bozuklukla açıklanamaması.

Örnek Obsesyonlar

• Mikrop veya kirlenme korkusu,
• Simetri ve düzen takıntısı,
• Aşırı sorumluluk duygusu, zarar verme düşünceleri.

Örnek Kompulsiyonlar

• Aşırı temizlik, el yıkama,
• Tekrarlayıcı kontrol davranışları (kapı kilidini defalarca kontrol etme),
• Sayma veya belirli ritüelleri yerine getirme.

PDR ÖABT Açısından Önemi

Öğrencilerde dikkat dağınıklığı, akademik başarının düşmesi, sosyal ilişkilerin zayıflaması gibi sonuçlara yol açabilir. Danışmanlık sürecinde, bilişsel-davranışçı terapi (BDT) temelli yaklaşımlar, maruz bırakma ve tepki önleme yöntemleri etkin tedavi seçeneklerindendir. Okul psikolojik danışmanları ise erken farkındalık, aile iş birliği ve uzman yönlendirmesiyle önemli bir rol oynar.

PDR ÖABT Sınav Bilgilendirmesi

📌 Soru Sayısı: 50
📌 Sınav Süresi: 75 dakika
📌 Puanlama: 100 tam puan üzerinden değerlendirilir.
📌 Soru Türü: 5 şıklı çoktan seçmeli sorular.
📌 Önemi: Rehber öğretmen (psikolojik danışman) olarak atanmak isteyen adaylar için kritik konular arasındadır.

2019 yılında soru sayısı 50’den 75’e çıkarılmış, fakat 2024 itibarıyla tekrar 50 soruya düşürülmüştür. Bu nedenle, ÖSYM’nin daha kapsamlı ve seçici sorular sorması beklenmektedir. Davranış ve Uyum Problemleri, özellikle klinik psikoloji temelli bilgilerin ölçüldüğü bir alan olduğundan adayların DSM-V tanı kriterlerine hâkim olması büyük önem taşır.

PDR ÖABT Soru Dağılımı

• Temel Psikolojik Kavramlar (%16) – 8 soru
• Psikolojik Danışma: Kuram, İlke ve Teknikler (%20) – 10 soru
• Davranış ve Uyum Problemleri (%12) – 6 soru
• Bireyi Tanıma Teknikleri (%14) – 7 soru
• Bireyle ve Grupla Psikolojik Danışma (%14) – 7 soru
• Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı (%12) – 6 soru
• Psikolojik Danışma ve Rehberlikte Araştırma ve Program Geliştirme (%8) – 4 soru
• Meslek Etiği ve Yasal Konular (%4) – 2 soru